Tengo
pa min qu’Asturies ye una islla. De xuru que nun soi’l primeru en
dicilo. Los pueblos y villes asítiense nuna insularidá de montañes,
que nun ye menos abegosa pa’l aisllamientu que’l mar océanu. Y
en xeneral, en toa Asturies tampoco’l mar nos falta pel norte, y el
cordal pel sur, y la nuestra insuficiencia pa sentinos arguyosos de
nós. Too ello xunto arrebátenos el puxu pa ser meyores darréu.
Escribía
Maria Zambrano que les islles son el regalu fechu al mundu en díes
de paz pal so gociu. La islla ye siempre evasión, una llume de vagar
y tiempu perdíu na escuridá de la rutina (ello, siempre que sía
una islla pequeña: n’otru casu, un mar que s’acolumbra nenyuri
recuerda muncho a una llanada infinita y continental). Asturies
adientróse nesta dómina pasada de perres asgaya nun cuadru perfectu
de simbólismu baratu y folixeru. Los museos espoyetaron como setes
na seronda, la xente conquistaba les grandes superficies comerciales
como xermanos na Galia, remocicábense fachaes y cais en tolos
pueblos y villuques y quedaba tovía dineru abondo pa políticos y
constructores, los arquitectos y los cazasubvenciones facíen
l’agostu y el Niemeyer, la sidra arramaba de les boques na Plaza
Requexu y na cai Gascona, y toos yéremos felices. Yéremos una
islla.
Agora
quédanos namás la señardá (esi sentimientu tan nuestru y tan
atlánticu que nunca nun mos abandonó), una incapacidá conxénita
pa degolar el cuitu de les nuestres llimitaciones, y de contino
aplomar cola tristura hasta que escample. La señardá ye borrina,
ñeve o orbayu, cualesquier fenómenu vaporosu o feble que nos tapez
los oxetos y los suxetos. Tres esti branu d’espilfarru Asturies
entera remanez acutada por una chafardina de señardá y diquiá nun
facer nada hai un pasu bien pequeñu, al que los asturianos tamos
avezaos de siempre. Esa señardá tórganos la posibilidá d’amenar
el presente pa que se convierta en futuru, impídenos descubrir
qu’esta remolición eterna tien cura pola so natura pasadera.
Tenemos
una cigua boba por aserenanos col pasáu, retolicando nunes agues
muertes, valeres de pexes, murnies d’enfotos. Vamos esmoreciendo,
ensin fueu que caleza los pies y l’alma, ensin vientu qu’esparza'l
borrín de la señardá, del pasáu que nun va tornar, d’esta
condición de segundones qu’embozamos con babayaes y sonrises
faltes de dentame. Somos islla cuando vienen bien daes porque la
felicidá multiplícase nesta islla col llímite de la envidia, y
somos islla cuando vienen mal daes porque dexamos la felicidá
suspensa, flotando nel intre, dientro la burbuya de la señardá.
Lo malo
de la nuestra señardá ye que nun tenemos nostalxa o esmolición por
dalgo o dalguien, sinón que ye una señardá de sí mesma,
independiente, asentada nuna islla personal, aparada na islla
colectiva que ye Asturies. Cada asturianu siente una señardá propia
que nun comparte col restu xente. Aforoña esi sentimientu dientro
hasta quedar atoñiláu delli y nun ser quien a depeñar lo bono que
la señardá pue ufiertar na so xusta midida.
Tamién
escribía María Zambrano qu’una islla ye siempre pa la imaxinación
una promesa. Una promesa enguiza’l presente, camín a un futuru
meyor, a una islla meyor. ¿Qué nos promete ainda Asturies?
