Exercicios d'asturianu

Un añu más l'orbayu de la Selmana de les Lletres cayó sobre la indiferencia d'una sociedá asturiana que cobicia otros intereses. Fuera del círculu lliterariu o activista nun se siente nada de la Selmana, y a estes altures yá nun sé si ye anestesia o puru sentíu de la normalidá. Lo que debía ser un exerciciu natural de drechos llingüísticos conviértese pa caún, cada día, nuna batalla valera qu'afrecha la voluntá contra'l desánimu.

L'otru día atopamosnos dellos autores nun actu institucional nel qu'aldericamos sobre esto y sobre l'otro, sobre la lliteratura asturiana, sobre la llingua. Y ellí, en primera fila, un viceconseyeru miraba pa nós, arrecostináu na butaca y colos gueyos estelaos, dafechamente perdíos n'asuntos ayenos. Lo nuestro pa elli asonsañaba un orpín pasaxeru, unos tochos dando la murga, a ver cuándo termina pa dir a cenar... Na mesa onde tábemos nosotros detecté amás un cascanciu, una murnia de resignación, muncha intelixencia y poques ilusiones col futuru. Había una decepción xeneral nes manes nervioses que tantiguaben la mesa.

Dende hai cuarenta años, enantes que yo naciera, vien pidiéndose lo mesmo y güei prestaríame facer una reflexón d'optimismu. Y ye que nun hai mayor perdedor qu'el que nin siquier se decata cuando gana. ¿Qué pasa si ganamos? Nun voi engurullame tampoco nel conformismu, pero entamo a tar cansáu tamién de tanto abandonase al desesperu. Consiguiéronse munches coses nesti tiempu. Pue que non la principal, pero ensin ganar la guerra, ganáronse delles batalles. Nun ye pa sentase a fumar un pitu, col deber cumplíu y la sorrisa apandada, adicando pal horizonte mientres atapez... Con too, imáxenes bucóliques a un llau, el movimientu de reivindicación llingüística sigue bullendo en ficies d'algamar una meta posible y llonxana a partes iguales. L'asturianu vive, alienda a encomalu pente'l fedor de la inorancia o la belixerancia descarada. Yá nun engañen a naide les xigomencies de los políticos y dende munchayá fuximos de la cosificación de les palabres con tinta nel papel y el soníu na boca d'una llingua ainda rellumante y guapa.

Tamos equí, nun puntu de naide, nun llugar que seique sía un non-llugar, y agora toca lo más difícil: aguantar. Pienso que l'enquiz en prósimos años va ser aneciar nel activismu constante d'una parte de la sociedá civil, esa parte que piensa en dir pasu ente pasu, testeronos y convencíos de qu'hai que siguir: asociaciones, escritores, dellos sindicatos (colos partíos políticos nun cuento), iniciatives puntuales, profesores, tenderos, y tolos que quieran, que puen ser toos. La xera silenciosa de la formiga pue facer muncho por sí mesma, pero amás pue sirvir como caldu de cultivu d'esi fechu fuerte y definitivu qu'empobine la llingua al so oxetivu.

Comentábalo l'otru día y repítolo equí, nel papel qu'escribo enantes de pasalo al ordenador, el camín pasa por infiltrase nes instituciones polítiques, económiques y sociales pa francer un día esi techu de cristal al qu'aportamos hai unos años y del que nun somo a pasar. A los movimientos LGTB o feminista valió-yos pa visibilizar la so realidá. Nun yeren nin son mayoritarios, por exemplu, los LGTB, como nun somos nosotros, pero sí ficieron que fora mayoritariu'l sentíu de xusticia de la so reivindicación. Como les foles qu'ataquen les playes y les vacíen de sable, la perseverancia tamién pue ser una forma de combate pacíficu. Cada día somos más, anque los guah.es dexen l'asignatura d'asturianu nel institutu. De la infancia n'asturianu quedará una poxa con más valir del que pensamos. Son munchos los pilancos que nos ponen, pero nun pue ser qu'un banzáu ruin d'imbecilidá esvíe pa siempre'l ríu de la razón. Cuando menos esperemos, saltará la llebre. Piénsolo asina, anque sía un refocilu d'inocencia en metá d'esta nueche de cuarenta años.